Συλλογές

Καθημερινή ζωή

  • 05032014-kathimerini-zwi
Τρίτο δωμάτιο: Καθημερινή ζωή


Οι εκθεσιακοί χώροι του πρώτου ορόφου παρέχουν στον επισκέπτη μία συνολική εικόνα της θρησκευτικής, καθημερινής και οικονομικής ζωής των Εβραίων της πόλης.


Γάμος

Ο εβραϊκός γάμος έχει θρησκευτική σημασία, καθώς προετοιμάζει  τον άνθρωπο για την εκπλήρωση της πρώτης εντολής που ο Κύριος έδωσε στον Αδάμ και την Εύα, να αυξάνονται και να πληθύνονται. Πρόκειται για νομική δέσμευση και παρόλο που συνήθως ευλογείται στη συναγωγή με την παρουσία μαρτύρων, μπορεί να τελεστεί από οποιοδήποτε Εβραίο. Η εγκυρότητά του ορίζεται από την ιδιοπρόσωπη παραλαβή από τη νύφη ενός συμβολαίου, της κετουμπά. Η  κετουμπά είναι ένα έγγραφο που καταγράφει τις οικονομικές υποχρεώσεις που αναλαμβάνει ο άνδρας απέναντι στη γυνάικα του,ως συνέπεια του γάμου. Η μορφή του υπαγορεύεται από το Ταλμούδ  και συνήθως γράφεται στα αραμαϊκά. Η κετουμπά έχει ιδιαίτερα στοιχεία: πρέπει να αναφέρει τον τόπο τέλεσης του γάμου, την ημερομηνία, τα πλήρη ονόματα του γαμπρού και της νύφης και τα ονόματα  των γονιών τους. Το δεύτερο μέρος του εγγράφου συνήθως περιλαμβάνει λεπτομερή κατάλογο της προίκας της νύφης καθώς και τον οικονομικό διακανονισμό που έχει συμφωνηθεί από τις εμπλεκόμενες οικογένειες και συχνά τους όρους που πρέπει να εκπληρωθούν σε περίπτωση διαζυγίου. Πολλά ιστορικά και τοπικά έθιμα χαρακτηρίζουν τον εβραϊκό γάμο, αλλά μία απαραίτητη θρησκευτική τελετή είναι η τελετή του μικβέ, η βύθιση σε μία ειδική για το σκοπό αυτό δεξαμενή. Μεταξύ των Σεφαραδιτών Εβραίων συνηθιζόταν η τέλεση της τελετής αυτής στο χαμάμ.


Το σπίτι

Το εβραϊκό σπίτι θεωρείται σχεδόν ιερός τόπος, ιδιαίτερα μετά την καταστροφή του Δεύτερου Ναού. Στη διάρκεια των αιώνων καθιερώθηκαν ορισμένες θρησκευτικές τελετές, οι οποίες τελούνται αποκλειστικά στο σπίτι. Την Παρασκευή ετοιμάζονται τα πολύπλοκα γεύματα του Σαμπάτ, τελείται το άναμα των κεριών ή των λυχνιών του Σαμπάτ. Το βράδυ ττου Σαββάτου τελείται η τελετή της χαβνταλά, της λήξης του Σαμπάτ. Σύμφωνα με μία από τις εντολές, σε όλες τις πόρτες του σπιτιού πρέπει να τοποθετείται μία μικρή μεταλλική ή ξύλινη θήκη, γνωστή ως μεζουζά, η οποία περιέχει το πλήρες κείμενο της προσευχής του Σεμά. “Άκουσε Ισραήλ, ο Κύριος ο Θεός μας, ο Κύριος είναι Ένας”Κατά κανόνα, οι τελετές του Πέσσαχ τελούνται γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, καθώς και τα άλλα γιορταστικά γεύματα. Για την τήρηση των πολύπλοκων διαιτητικών νόμων που ορίζουν όχι μόνο τι πρέπει να καταναλώνεται, αλλά και ότι το κρέας δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με τα γαλακτοκομικά, ακόμα και στην χρήση ξεχωριστών πιάτων και σκευών, το σπίτι θεωρείται σχεδόν παράρτημα της συναγωγής. Επιπλέον,  κάθε παιδί κάνει στο σπίτι τα πρώτα του βήματα στην εβραϊκή διαπαιδαγώγηση, μαθαίνοντας το σεβασμό για τους μεγαλύτερους, για το Νόμο και τις παραδόσεις του Εβραϊσμού.