Το Μουσείο διοργανώνει σεμινάρια τοπικής ιστορίας για καθηγητές μέσης εκπαίδευσης της Θεσσαλονίκης. Η επιλογή των καθηγητών γίνεται αυστηρά με σειρά προτεραιότητας (υποβάλλονται δηλώσεις συμμετοχής συννημένες σε εγκύκλιο που αποστέλλεται στα σχολεία μέσω εκπαιδευτικών περιφερειών). Εισηγητές στα σεμινάρια είναι πανεπιστημιακοί ή διδάκτορες ερευνητές, οι οποίοι συμμετέχουν εθελοντικά. Η ύλη των μαθημάτων καλύπτει τις χρονικές περιόδους της ιστορίας της Θεσσαλονίκης από την αρχαιότητα και το Βυζάντιο, την Οθωμανική περίοδο, το Μεσοπόλεμο, την Κατοχή και το Ολοκαύτωμα.
Το 1o σεμινάριο πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2013.
Εισηγητές ήταν:
●Δρ. Πολυξένη Βελένη, διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης (Αρχαιότητα)
● Δρ. Παντελής Νίγδελης, αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ. (Επιγραφές Ρωμαϊκής περιόδου)
● Δρ. Μαρία Καζαμία, αναπληρώτρια καθηγήτρια Α.Π.Θ. (Βυζαντινά μνημεία)
● Δρ. Φωκίων Κοτζαγεώργης, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Πρώιμη οθωμανική περίοδος)
● Δρ. Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης - διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Ύστερη οθωμανική περίοδος, Μεσοπόλεμος)
● Δρ. Λουκιανός Χασιώτης, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Ενσωμάτωση στην Ελλάδα)
● Δρ. Σιδηρούλα Ζιώγου Καραστεργίου, καθηγήτρια Α.Π.Θ. (Εκπαιδευτική ενσωμάτωση στην Ελλάδα)
● Δρ. Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα Α.Π.Θ. (Κατοχή)
● Γιάννης Καρατζόγλου, λογοτέχνης- συγγραφέας (Η λογοτεχνία στη Θεσσαλονίκη)
Το 2o σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 12/2 έως 9/4/2014.
Εισηγητές ήταν:
● Δρ. Πολυξένη Βελένη, διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης (Αρχαιότητα)
● Δρ. Βασιλική Νεράντζη, ομότιμη καθηγήτρια Α.Π.Θ. (Βυζαντινά κείμενα)
● Δρ. Μαρία Καζαμία, αναπληρώτρια καθηγήτρια Α.Π.Θ. ( Βυζαντινά μνημεία)
● Δρ. Φωκίων Κοτζαγεώργης, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Πρώιμη οθωμανική περίοδος)
● Δρ. Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Ύστερη οθωμανική περίοδος, Μεσοπόλεμος)
● Δρ. Λουκιανός Χασιώτης, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Ενσωμάτωση στην Ελλάδα)
● Δρ. Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα Α.Π.Θ. (Κατοχή)
Το 3o σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 10/9 έως 12/11/2014.
Εισηγητές ήταν:
●Βασιλική Νεράντζη-Βαρμάζη, ομότιμη καθηγήτρια Α.Π.Θ. (Βυζαντινά κείμενα για τη Θεσσαλονίκη)
● Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης - διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Ιστορική Τοπογραφία Θεσσαλονίκης- Η Θεσσαλονίκη στην Τουρκοκρατία- Εβραίοι και χριστιανοί στη μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη)
● Δημήτρης Ζυγομαλάς, διδάκτωρ αρχιτέκτων (Μνημεία της Θεσσαλονίκης)
● Στυλιάνα Γκαλινίκη, αρχαιολόγος (Διεκδικώντας την ελληνική αρχαιότητα στην ύστερη οθωμανική Θεσσαλονίκη, 1872-1912 )
● Ανδρέας Μπουρούτης, ιστορικός (Ξένα σχολεία της Θεσσαλονίκης πριν και μετά το 1912)
● Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Οι μουσουλμάνοι της Θεσσαλονίκης και η ανταλλαγή των πληθυσμών)
● Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα Α.Π.Θ. (Η Κατοχή στη Θεσσαλονίκη)
● Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ (Οι συνεργάτες των Γερμανών στην κατοχική Θεσσαλονίκη)
Σεμινάριο: ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, πραγματοποιήθηκε στις 11 και 12/12/2014 με χρηματοδότηση της Claims Conference και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Διοργανωτές ήταν: Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης.
Εισηγητές ήταν:
● Ζανέτ Μπαττίνου, διευθύντρια του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος
● Αναστασία Λουδάρου, αρχαιολόγος του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος
● Ιάσων Χανδρινός, ιστορικός του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος
● Οριέττα Τρεβεζά, μουσειακός εκπαιδευτής
● Ελένη Μπεζέ, ιστορικός
● Νίνα Αλκαλάι, θεραπεύτρια μέσω Τέχνης
● Yiftah Meiri, μουσειακός εκπαιδευτής του Yad Vashem
● Δρ. Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας
● Δρ. Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα του Α.Π.Θ.
● Δρ. Στράτος Δορδανάς, επίκουρος καθηγητής του Α.Π.Θ.
Το 4o σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 18/3 έως 30/4/2015.
Εισηγητές ήταν:
●Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης - διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Η χριστιανική κοινότητα της Θεσσαλονίκης και η διάλυσή της- Η οικονομία της Θεσσαλονίκης στο μεσοπόλεμο )
● Αλέκος Δάγκας, αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ. (Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης στο Μεσοπόλεμο. Οικονομία, κοινωνικές παράμετροι, πολιτική, πολιτισμός)
● Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, αναπληρωτής καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Οι μουσουλμάνοι της Θεσσαλονίκης και η ανταλλαγή των πληθυσμών)
● Δημοσθένης Δώδος, αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ. (Οι κοινοβουλευτικές εκλογές του μεσοπολέμου)
● Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτων - αναστηλωτής, διδάκτωρ Α.Π.Θ. (Νεότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης)
● Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα Α.Π.Θ. (Η Κατοχή και το Ολοκαύτωμα)
To 5o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 11/11 έως 26/11/2015.
Εισηγητές ήταν:
●Βασιλική Βαρμάζη, ομότιμη καθηγήτρια Α.Π.Θ. (πηγές για τη Βυζαντινή Θεσσαλονίκη)
● Ευτέρπη Μαρκή, διδάκτωρ αρχαιολόγος (Τοπογραφία της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης)
●Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης - διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Η εβραϊκή παρουσία στη βυζαντινή περίοδο) (Η Θεσσαλονίκη, 18ος-19ος αι.)
●Φωκίων Κοτζαγεώργης, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Η Θεσσαλονίκη, 15ος- 17ος αι.)
●Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτων-αναστηλωτής, διδάκτωρ Α.Π.Θ. (Η ένταξη των βυζαντινών μνημείων της Θεσσαλονίκης στο σύγχρονο πολεοδομικό σχέδιο)
Το 6o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 2/12 έως 17/12/2015.
Εισηγητές ήταν:
●Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης - διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Η ένταξη της Θεσσαλονίκης στο ελληνικό κράτος και η ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα της Θεσσαλονίκης)
●Δημοσθένης Δώδος, αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ. (Η εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης)
●Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, αναπληρωτής Καθηγητής ΠΑ.ΜΑΚ. (Η μουσουλμανική κοινότητα της Θεσσαλονίκης)
●Αλέκος Δάγκας, αναπληρωτής Καθηγητής Α.Π.Θ. (Οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές στην περίοδο του μεσοπολέμου)
●Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτων- ανατηλωτής - διδάκτωρ Α.Π.Θ. (Νεότερα μνημεία της Θεσσαλονίκης)
●Γιάννης Καρατζόγλου, λογοτέχνης- συγγραφέας (Η λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης του μεσοπολέμου)
Το 7o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 1/3 έως 16/3/2016.
Εισηγητές ήταν:
●Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας (Η Θεσσαλονίκη του ελληνοϊταλικού πολέμου) (Η τοπογραφία της εβραϊκής παρουσίας) (Η κληρονομιά της Θεσσαλονίκης του μεσοπολέμου)
●Μαρία Καβάλα, διδάσκουσα Α.Π.Θ. (Οικονομική και κοινωνική ζωή στην Κατοχή)
●Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτων- αναστηλωτής- διδάκτωρ Α.Π.Θ. (Νεότερα μνημέια της Θεσσαλονίκης τη δεκαετία του 1940)
●Έρικα Περαχιά, υπεύθυνη Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης (Η εξόντωση των Εβραίων)
●Γιώργος Αντωνίου, επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. (Ο αντισημιτισμός χτες και σήμερα)
●Γιάννης Καρατζόγλου, λογοτέχνης- συγγραφέας (Η λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης στη δεακετία του 1940)
To 8o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 8/3 έως 5/4/2017.
Εισηγητές ήταν:
●Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας.
«Η πυρκαγιά του 1917 σε σύγκριση µε την πυρκαγιά του 1890. Η εξέλιξή της βάσει του αρχείου της Εθνικής Τραπέζης. Η απαγόρευση ανοικοδόμησης και οι άμεσες συνέπειές της. Μία ανέκδοτη έκθεση του αµερικανικού Ερυθρού Σταυρού την άνοιξη του 1918».
«Οι κοινωνικές συνέπειες του ανασχεδιασµού της πόλης. Η καταστροφή της μεσαίας τάξης: Η περίπτωση της συνοικίας ‘Ρόγος’».
«Οικονοµία και κοινωνία της Θεσσαλονίκης, 1917-1940».
●Δημήτρης Ζυγομαλάς, αρχιτέκτων- αναστηλωτής- διδάκτωρ Α.Π.Θ.
«Τα µνηµεία της Θεσσαλονίκης πριν και µετά την πυρκαγιά του 1917: Θέση και ρόλος στο παλαιό και το νέο πρόσωπο της πόλης».
«Η αρχιτεκτονική φυσιογνωµία της ανοικοδόµησης: Τάσεις και µορφές στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης µετά την πυρκαγιά του 1917».
Σε όσους καθηγητές συμμετέχουν δίδεται βιβλιογραφία σχετικά με τα θέματα που παρακολούθησαν.
Το 9o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 18/4 έως 16/5/2018.
Εισηγητές ήταν:
- Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας.
«Η Θεσσαλονίκη του Α΄ Παγκοσµίου
Πολέµου: Πόλη κατεχόµενη»,
«Η οικονοµία της Θεσσαλονίκης στην
περίοδο 1915-1920»,
- ∆ρ. ∆ηµοσθένης ∆ώδος, τ.
Αναπληρωτής Καθηγητής Τµήµα
Πολιτικών Επιστηµών Α.Π.Θ.
«Οι διπλές κοινοβουλευτικές εκλογές του 1915 και τα αποτελέσµατά τους στη Θεσσαλονίκη».
- ∆ρ Μαριλένα Παπαδάκη, Ερευνήτρια Ε.Μ.Θ.
«Η Ελλάδα στη συνδιάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι (1919)».
- Κα Ελευθερία Ακριβοπούλου, αρχαιολόγος
«Οι αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης στον Α’Παγκόσµιο Πόλεµο».
- Φροντιστήριο: Κα Ξένια Ελευθερίου, Μ.Α. Υποψ. ∆ιδάκτωρ
«Η διδακτική των παραπάνω θεμάτων».
Το 10o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 31/10 έως 21/11/2018.
Εισηγητές ήταν:
Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας.
- Οι απογραφές 1913,1928,1940
- Η εγκατάσταση των προσφύγων
- Οικονομική και κοινωνική ζωή
- Ο αντισημιτισμός
Φροντιστήριο: Κα Ξένια Ελευθερίου, Μ.Α. Υποψ. ∆ιδάκτωρ
«Η διδακτική των παραπάνω θεμάτων».
Το 11o Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 28/11 έως 19/12/2018
Θέμα: Η Κατοχή στη Θεσσαλονίκη
Εισηγητές ήταν:
Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας.
- Ο επισιτισμός της Θεσσαλονίκης στα 1940-41
- Οι βομβαρδισμοί στη Θεσσαλονίκη 1940-1941
- Η οικονομία της Κατοχής
- Η γεωγραφία των ανθεβραϊκών διωγμών στη Θεσσαλονίκη
Φροντιστήριο: Κα Ξένια Ελευθερίου, Μ.Α. Υποψ. ∆ιδάκτωρ
«Η διδακτική των παραπάνω θεμάτων».
Το 12ο Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε από τις 16/1 έως 6/2/2019
Θέμα: Η καταναγκαστική εργασία, η καταστροφή του νεκροταφείου και ο εκτοπισμός των Εβραίων της Θεσσαλονίκης (1942-1943)
Εισηγητές ήταν:
Ευάγγελος Χεκίμογλου, έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας.
- Η Κατοχή και η κατοχική οικονομία
- Η καταναγκαστική εργασία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης (1942)
- Η αποδόμηση και καταστροφή του εβραϊκού νεκροταφείου (1942-46)
- Η διαδικασία των ανθεβραϊκών διωγμών στη Θεσσαλονίκη (1943)
Φροντιστήριο: Κα Ξένια Ελευθερίου, Μ.Α. Υποψ. ∆ιδάκτωρ
«Η διδακτική των παραπάνω θεμάτων».
Το 13ο Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στις 3-24/05/2022
Θέμα: Τα εβραιόπουλα της Θεσσαλονίκης 1915-1943. Προτάσεις για τη σχολική διδασκαλία.
Εισηγητές ήταν :
Stephen Naron, ΜΑ, διευθυντής των Yale Fortunoff Archive
Andrea Szonyi, ΜΑ, επικεφαλής των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του USC Shoah Foundation
Δρ Ευάγγελος Χεκίμογλου,έφορος του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης- διδάκτωρ οικονομικής ιστορίας
Δρ Μαρία Καβάλα, επίκουρη καθηγήτρια ΑΠΘ
Δρ Ανδρέας Μπουρούτης, διδάσκων ΑΠΘ
Δρ Γιώργος Αντωνίου,επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ.
Δρ Χρίστος Χατζηιωαννίδης
Δρ Χρύσα Σκαρλάτου
Δρ Πολυξένη Ελευθερίου
Δρ Δημήτρης Γουλής
Το 14ο Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στις 1/11/2022
Θέμα: "Αντισημιτισμός και Ολοκαύτωμα: το παράδειγμα της Γαλλίας" .
Εισηγητές ήταν:
Δρ. Ξένια Ελευθερίου, Επιστημονική υπεύθυνη του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης
Δρ. Γιάννη Καρατζόγλου,
Αναστάσιος Καράμπαμπα
Το 15ο Σεμινάριο πραγματοποιήθηκε στις 25/01/2023
Θέμα: « Η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης από το Μεσοπόλεμο στο Ολοκαύτωμα: Ιστορία, Λογοτεχνία και η διδακτική τους αξιοποίηση»
Εισηγητές ήταν:
Ισίδωρος Ζουργός, λογοτέχνης
Δρ. Λέων Α. Ναρ, Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, συγγραφέας και ιστορικός ερευνητής